Hiszpańskie sztuczki i kruczki z ñ

Leksykalna ewolucja języków romańskich: francuski, portugalski i hiszpański.

Języki romańskie, takie jak francuski, portugalski i hiszpański, wywodzą się z łaciny.
Języka Imperium Rzymskiego. I Każdy z tych języków rozwijał się pod wpływem różnych czynników historycznych, geograficznych i społecznych, co doprowadziło do ich unikalnych cech i różnic.

Ewolucja tych języków jest fascynującym procesem i przykładem tego, jak język może się zmieniać na przestrzeni wieków. Pokażemy tylko zmiany leksykalne, ale oczywiście podobieństwa nie ograniczają się tylko do nich.

Przyjrzyjmy się kilku słowom, które ilustrują te zmiany.

„aqua” (woda)

eau francuski
água portugalski
agua hiszpański

W przypadku tego słowa widzimy, że portugalski i hiszpański zachowały bardziej bezpośrednie podobieństwo do łacińskiego „aqua„. Podczas gdy francuski przeszedł większe zmiany fonetyczne.

„lupus” (wilk)

loup francuski
lobo portugalski
lobo hiszpański

Tutaj portugalski i hiszpański ponownie wykazują podobieństwo, natomiast francuski przekształcił końcówkę „-us” w „-p”.

„cattus” (kot)

chat francuski
gato portugalski
gato hiszpański

W tym przypadku portugalski i hiszpański są bardzo zbliżone do siebie. Podczas gdy francuski przyjął formę „chat”, co pokazuje różnice w przekształceniach fonetycznych.

„filius” (syn)

fils francuski
filho portugalski
hijo hiszpański

To słowo pokazuje, jak różne mogą być przekształcenia fonetyczne. Francuski „fils” różni się znacznie od portugalskiego „filho” i hiszpańskiego „hijo”, które są bardziej podobne do siebie nawzajem.

„plenus” (pełny)

plein francuski
cheio portugalski
lleno hiszpański

„cantare” (śpiewać)

chanter francuski
cantar portugalski
cantar hiszpański

Tutaj widzimy, że portugalski i hiszpański zachowały bardzo podobną formę do łacińskiego oryginału. A francuski przeszedł przez zmiany fonetyczne, które wpłynęły na wymowę i pisownię.

„nocte” (noc)

nuit francuski
noite portugalski
noche hiszpański

„frater” (brat)

frère francuski
irmão portugalski
hermano hiszpański

To słowo pokazuje, jak różne mogą być ścieżki ewolucji językowej. Francuski zachował bardziej zbliżoną formę do łaciny, podczas gdy hiszpański i portugalski przeszły większe zmiany.

„femina” (kobieta)

femme francuski
mulher portugalski
mujer hiszpański

Język francuski zachował początkowy dźwięk „f”, podczas gdy hiszpański i portugalski przeszły do zupełnie innego słowa, które również pochodzi z łaciny, ale z innego źródła (mulier).
Ewolucja języków francuskiego i hiszpańskiego pokazuje, jak różnorodne mogą być ścieżki rozwoju językowego, nawet jeśli oba języki mają wspólne korzenie w łacinie.

„cheval” (koń)

Słowo „cheval” pochodzi od łacińskiego „caballus”, które oznaczało konia roboczego. W miarę upływu czasu, w języku starofrancuskim przekształciło się w „cheval”. Ciekawostką jest, że w innych językach romańskich, takich jak hiszpański czy włoski, używa się słów „caballo” i „cavallo”, które są bliższe oryginalnemu łacińskiemu terminowi.

Król

Francuskie słowo „roi” pochodzi od łacińskiego „rex”. W starofrancuskim przyjęło formę „rei” lub „roy”. Z czasem, poprzez zmiany fonetyczne i uproszczenia, przekształciło się w dzisiejsze „roi”.

W portugalskim przyjęło formę „rei”, a w hiszpańskim stało się „rey”.

Wszystkie te formy zachowują rdzeń „r”, ale końcówki uległy zmianie, co jest typowe dla ewolucji fonetycznej w tych językach.
To słowo pokazuje różnorodność w ewolucji fonetycznej i morfologicznej. Francuski wykazuje znaczną zmianę, podczas gdy portugalski i hiszpański mają bardziej podobne formy do siebie nawzajem niż do łacińskiego oryginału.

Miłość

Łacińskie „amor” to słowo, które w każdym z omawianych języków przybrało nieco inną formę. W starofrancuskim istniała forma „amur”, która z czasem przekształciła się w „amour”.

Natomiast w portugalskim i w hiszpańskim mamy „amor”.

W tym przypadku portugalski i hiszpański zachowały bardziej bezpośrednią formę łacińską. A francuski wprowadził subtelne zmiany fonetyczne. Interesujące jest to, że mimo licznych zmian fonetycznych w języku francuskim, to konkretne słowo zachowało swoją bliskość do łacińskiego pierwowzoru.

Koń

Łacińskie „equus” przeszło interesującą ewolucję w każdym z języków. We francuskim stało się „cheval”, w portugalskim „cavalo”, a w hiszpańskim „caballo”.

Widać tutaj wpływ różnych procesów fonetycznych, takich jak metateza i zmiana spółgłosek, które doprowadziły do powstania odmiennych form w każdym języku.

Ewolucja słów z łaciny do współczesnych języków romańskich pokazuje, jak różnorodne procesy fonetyczne i morfologiczne mogą prowadzić do powstania odmiennych form wyrazów. I to mimo wspólnego pochodzenia. Każdy z języków rozwijał się w swoim unikalnym kontekście kulturowym i historycznym i geograficznych. Wpłynęło to na ich obecne brzmienie i strukturę i doprowadziło do powstania unikalnych cech każdego z nich.

Więc jeżeli zastanawiacie się czy warto uczyć się kilku języków romańskich to choćby po tych przykładach widzimy, że znając jeden to kolejne będą łatwiejsze.